Eric-Emmanuel Schmitt: "Małe zbrodnie małżeńskie"

Autor: Eric-Emmanuel Schmitt
Tytuł: "Małe zbrodnie małżeńskie"
Wydawnictwo: Znak
Stron: 98


Kiedy dwoje młodych ludzi składa sobie przysięgę małżeńską przed ołtarzem, mimo najszczerszych chęci by się udało, oboje nie mogą mieć pewności jak potoczy się ich wspólne życie i co skrywa przyszłość.

„Para młodych to para, która próbuje pozbyć się innych. Para starych to para, gdzie partnerzy usiłują się wzajemnie wyeliminować. Kiedy widzicie kobietę i mężczyznę w urzędzie stanu cywilnego, zastanówcie się, które z nich stanie się mordercą”.

Eric-Emmanuel Schmitt znany jest z literackich miniatur. Jego książeczki, bo trudno nazwać inaczej te utwory, są najczęściej zapisem krótkiej historii, małym opowiadaniem, gdzie unika się zbędnych słów, stawiając na zwięzłość. Nie inaczej jest w przypadku „Małych zbrodni małżeńskich”, które liczą sobie niecałe sto stron. A mimo to autor w tej fragmentarycznej, oszczędnej formie, potrafi przekazać tak wiele cennych myśli, obserwacji, słów. To fenomen, z którym warto się zapoznać.

„Małe zbrodnie małżeńskie” mają tylko dwóch bohaterów – małżeństwo w średnim wieku, które spędziło ze sobą piętnaście lat. On, Gilles, w skutek wypadku cierpi na amnezję i właśnie wraca ze szpitala do domu, ona, Lisa, stara się przypomnieć mu przeszłość, opowiadając jakim był człowiekiem i jak wyglądało ich wspólne życie. Książka ma formę dramatu – odczytujemy naprzemienne kwestie bohaterów, a czasem pojawiają się didaskalia, które informują nas o wyrazie twarzy postaci, o tonie ich głosu, poczynaniach. Akcja rozgrywa się w ciągu jednego wieczoru, w salonie ich mieszkania. Można pomyśleć: cóż ekscytującego można znaleźć w mikroskopijnej powieści, składającej się wyłącznie z dialogu dwóch postaci? A jednak, powieść Schmitta wciąga i zaskakuje, jest naprawdę dobrą lekturą.

Małżeństwo dokonuje rozrachunku swojego związku, nawzajem się oskarża, wytyka sobie wady, ale także wspomina początki związku, z rozrzewnieniem wraca do tych pierwszych, pięknych chwil. Ich rozmowa przybiera czasem dramatyczny obrót, by chwilę później oboje mogli wybuchnąć śmiechem. Błyskotliwe, świetne dialogi są podstawą tego dramatu. Nie brak tu humoru i ironii, ale mamy także gorzką prawdę, mądrość i powagę. Okładka też jest przewrotna i doskonale oddaje klimat dramatu.

Książka obfituje w zaskakujące zwroty akcji. Ponieważ Gilles cierpi na zanik pamięci, Lisa może kształtować jego obraz według własnego uznania, zataić drażniące fakty, a także okłamać go w kilku sprawach. Jednak mężczyzna nie pozostaje jej dłużny: granica między oskarżanym a oskarżającym, między troską a karą, miłością a nienawiścią, kłamstwem a prawdą, jest bardzo cienka. Osoba, która wiedzie prym w rozmowie, nagle zostaje strącona, zdemaskowana, by po chwili przywrócić poprzedni porządek i znów przewodzić.

Schmitt zaskakuje przewrotnością dialogów, zażyłością bohaterów i konsekwencjami ich postępowania. Autor znakomicie przedstawił małżeńską parę, przechodzącą kryzys. Książka wciąga od pierwszej strony i można ją pochłonąć w godzinę. Świetna lektura, pobudzająca do refleksji.

Ocena: 5/6